Logo Zembla
Onafhankelijke onderzoeksjournalistiek

Voedselverspilling

  •  
09-03-2012
  •  
leestijd 4 minuten
  •  
460 keer bekeken
  •  
Een pak yoghurt één dag over de houdbaarheidsdatum? De meeste mensen gooien het dan weg. Een blik met boontjes een paar maanden over de datum?  Dat gaat zeker bij het afval.  Supermarkten en consumenten gooien elke dag grote hoeveelheden voedsel in de container. In Nederland wordt jaarlijks voedsel met een totale waarde van meer dan vier miljard euro op de vuilnisbelt gegooid. Maar veel daarvan is nog prima eetbaar.  We onderzoeken waarom Nederlanders zoveel eten verspillen.
Onderzoek
De gemiddelde Nederlander gooit jaarlijks 44 kilo aan goed voedsel weg. Dat is negen procent van het eten dat we in huis halen, wat neerkomt op ongeveer 65 warme maaltijden per jaar. Onderzoek van statistisch bureau Eurostat laat zien dat we samen met landen als België en Ierland in de top zitten van voedselverspillende landen in Europa.

Verwarring rond houdbaarheidsdata
Een belangrijke oorzaak van de verspilling is de onduidelijkheid van houdbaarheidsdata op producten. Er zijn twee soorten houdbaarheidsdata: Tenminste Houdbaar Tot (THT) en Te Gebruiken Tot (TGT). De verwarring ontstaat doordat de meeste mensen het verschil niet weten tussen deze twee.
Wie bepaalt de houdbaarheidsdatum?
Alleen steekproeven
Producenten van voedsel mogen volgens de Warenwet zelf de Tenminste Houdbaar Tot-data op hun producten bepalen. Ze moeten daarvoor wel een rapport inleveren bij de NVWA, maar die controleert alleen steekproefsgewijs of dit geen gevaar voor onze gezondheid oplevert. Doordat de THT-datum soms te strak is afgesteld, gaat er jaarlijks voor miljoenen aan voedsel verloren.
Tonnen voedsel
Ook supermarkten gooien voor miljoenen euro’s aan voedsel in de afvalcontainer. Dagelijks worden er allerlei producten weggegooid, omdat de producten over datum zijn of om cosmetische redenen als onverkoopbaar worden beschouwd. Elke week zetten Nederlandse supermarkten tonnen voedsel aan de straat.

Dumpsterdivers
Er zijn mensen die uit protest volledig leven van dit afval van de supermarkten. Zij noemen zichzelf dumpsterdivers of skippers. Zij halen hun dagelijkse kost uit de vuilnisbak van de lokale supermarkt. Ze zijn het niet eens met het huidige consumptiegedrag en vinden voedselverspilling ongehoord. In ZEMBLA zien we een groep Utrechtse dumpsterdivers, die dagelijks hun kost uit de containers halen. De opbrengst is opmerkelijk.
 

Documenten en links

- Er wordt jaarlijks op zijn minst 1,2 miljard ton voedsel weggegooid, maar die hoeveelheid kan oplopen tot 2 miljard ton. De opstellers van het rapport noemen de uitkomst alarmerend.  global food waste not, want not

- Schriftelijke reactie van Heinz/Honig

Informatieblad dat als handleiding dient voor charitatieve instellingen en vrijwilligersorganisaties, met een tabel met verschillende categories producten en de houdbaarheid. nVWA informatieblad 76 / 1 augustus 2006.

Bepaling voedselverliezen bij huishoudens en bedrijfscatering in Nederland
- In opdracht van het ministerie van VROM en onder projectleiding van Agentschap NL is met dit onderzoek omvang en samenstelling van de voedselverliezen bij huishoudens en de bedrijfscatering van Nederland voor de eerste keer gedetailleerd in kaart gebracht.
Het gaat om de eerste uitgebreide studie in Nederland over dit onderwerp. Dit onderzoek is uitgevoerd in het kader van landelijk beleid dat wordt ingezet om voedselverliezen terug te dringen. Doel was, naast het genereren van betrouwbaar cijfermateriaal over voedselverliezen voor monitoring van de resultaten van (toekomstig) beleid en voor nader onderzoek naar (milieu)effecten van voedselverlies, het verkrijgen van inzicht in waarom voedselverlies optreedt. Bepaling voedselverliezen bij huishoudens en bedrijfscatering in Nederland Amsterdam, september 2010 (pdf)

Verminderen van voedselverspilling. Ervaren belemmeringen rond wet- en regelgeving
- Aanpassing van wet- en regelgevingen op twee terreinen kan voedselverspilling aanzienlijk verminderen. De wet op de Voedselinformatieverschaffing. Verkeerde etikettering, te korte en verschillende THT-termijnen voor één type product en onduidelijkheid over wat is toegestaan na het verlopen van de THT-datum leiden tot verspilling. Bedrijven nemen vanwege productaansprakelijkheid onnodig voedsel uit de schappen. De overheid kan ketenpartijen stimuleren om afspraken te maken over de THT-termijnen voor niet-bederfelijke producten en zeer lang houdbare producten. Ze kan ook de mogelijkheid onderzoeken de THT-datum af te schaffen voor niet-bederfelijke producten onder vermelding van de productiedatum. 

De 2-uursborging (onderdeel van hygienecodes die voortkomen uit het Hygienepakket) leidt in de catering tot verspilling. Juist verlenging van die termijn door ontheffingen leidt direct tot minder weggegooid voedsel. Verminderen van voedselverspilling. Ervaren belemmeringen rond wet- en regelgeving

- Corporate Responsibility Report 2011 Responsible retailing , (pdf) (pag.31-32) Ahold

Final Report – Preparatory Study on Food Waste
- Food waste is composed of raw or cooked food materials and includes food loss before, during or after meal preparation in the household, as well as food discarded in the process of manufacturing, distribution, retail and food service activities. It comprises materials such as vegetable peelings, meat trimmings, and spoiled or excess ingredients or prepared food as well as bones, carcasses and organs. Although it constitutes a large proportion of bio-waste, no overall view of the situation of food waste in the European Union had been available. More information on the issue was necessary to determine the scale of the problem and to identify appropriate measures that could be taken. This study aims at providing this information to the European Commission. Final Report – Preparatory Study on Food Waste (pdf)

Global food losses and food waste
- The study highlights the losses occurring along the entire food chain, and makes assessments of their magnitude. Further, it identifies causes of food losses and possible ways of preventing them. The results of the study suggest that roughly one-third of food produced for human consumption is lost or wasted globally, which amounts to about 1.3 billion tons per year. This inevitably also means that huge amounts of the resources used in food production are used in vain, and that the greenhouse gas emissions caused by production of food that gets lost or wasted are also emissions in vain.   Global food losses and food waste (pdf)
Delen:

Praat mee

onze spelregels.

avatar
0/1500
Bedankt voor je reactie! De redactie controleert of je bericht voldoet aan de spelregels. Het kan even duren voordat het zichtbaar is.

Altijd op de hoogte blijven van het laatste nieuws?

Schrijf je in voor de Zembla-nieuwsbrief en blijf op de hoogte van onze onthullende journalistiek.