Omstreden bijengif ‘neonicotinoïden’ onnodig zeggen wetenschappers; er zijn genoeg alternatieven

Tachtig procent planten afhankelijk van bestuiving van de bij
Door het grootschalige gebruik van bestrijdingsmiddelen neemt het aantal bijen en andere insecten steeds verder af. In bepaalde Duitse natuurreservaten is het aantal insecten in 27 jaar zelfs drastisch is afgenomen. En dat baart de wetenschappers zorgen. Bijen zijn belangrijk voor het bestuiven van planten en bloemen. Minder bijen betekent ook minder groenten in de schappen. Tachtig procent van alle planten op aarde zijn voor de voortplanting of evolutie afhankelijk van de bestuiving van de bij. Dat is onder andere te zien in de ZEMBLA-afleveringen ‘Moord op de honingbij’ 1 en 2. In die uitzendingen wordt duidelijk dat er verschillende aanwijzingen zijn dat het landbouwgif een veroorzaker is van de bijensterfte.

‘Landbouwgif veroorzaakt massale bijensterfte’

Lees ook van ZEMBLA: ‘Landbouwgif veroorzaakt massale bijensterfte’

Onder andere in China wordt al met de hand bestoven omdat er te weinig insecten over zijn. Bekijk dat fragment hier:

Totaalverbod op neonicotinoïden
Volgende maand beslist de EU of er een totaalverbod op neonicotinoïden in buitenteelten moet komen, iets waar onder andere de Partij voor de Dieren al jaren voor pleit. Elf landen zijn voor een verbod, wat Nederland beslist is nog onbekend.

Tweehonderd studies
De wetenschappers onderzochten tweehonderd studies die sinds 2014 werden gepubliceerd en concluderen dat alternatieven goedkoper zijn, vaak minstens zo effectief, soms zelfs beter, maar in ieder geval gunstiger voor het milieu. Voorbeelden van alternatieven zijn bijvoorbeeld wisselteelt, het ontwikkelen van gewassen die beter bestand zijn tegen ziekten, biologische bestrijdingsmiddelen en natuurvriendelijke insecticiden.

Een van de onderzoekers die aan het rapport meewerkten is de Franse bioloog Jean-Marc Bonmatin, die eerder ook door ZEMBLA werd geïnterviewd. Bonmatin pleit voor een internationaal programma om boeren te helpen bij de omschakeling naar duurzamere landbouw. In Trouw zegt hij: “De grote afhankelijkheid van systemische pesticiden zorgt voor ernstige schade aan een ecosysteem, dat juist een gezonde basis moet zijn voor agrarische productiviteit.” Bekijk ook een fragment uit ZEMBLA waarin Bonmatin uitleg geeft over het Franse verbod op het bestanddeel imidacloprid uit nieuwe pesticiden, dat ook tot grotere bijensterfte zou leiden :

Minder plek voor bijen
Volgens Frank Berendse, emeritus hoogleraar aan de Wageningen Universiteit, zijn er meer redenen dat bijen sterven. In Trouw zegt hij: “Er zijn minder bermen en graslanden met bloemen. Een buitendier als de wilde bij heeft daar last van. En dan is er natuurlijk de beruchte varroamijt die honingbijen infecteert met een virus waaraan zij overlijden. Er zijn veel oorzaken van bijensterfte, maar in de publieke opinie is er één schuldige: de neonicotinoïden. Dat beeld willen we bijstellen.” Wageningen kreeg overigens stevige kritiek na de eerste ' Moord op de honingbij ' van ZEMBLA. Daarin onthulde ZEMBLA dat Wageningen nauwe banden onderhield met producent Bayer van het landbouwgif dat ter discussie staat.

Fipronil
Overigens zijn er niet alleen voldoende alternatieven voor de neonicotinoïden, ook voor fipronil - het insecticide dat vorig jaar in eieren werd gevonden - zijn er volop alternatieven volgens het rapport. Lees het hele artikel in Trouw hier . 

CC foto: Flickr