‘Nederlandse overheid wist in 1982 al dat moord op IKON-journalisten doelbewuste actie was’

ZEMBLA heeft naar aanleiding van de uitlatingen van Greentree contact gezocht met oud-ambassadeur Jan-Willem Bertens. Hij deed namens het Nederlandse ministerie van Buitenlandse Zaken in 1982 onderzoek naar de IKON-moord. Bertens bevestigt dat hij destijds met Greentree heeft gesproken. Hij kan zich de exacte inhoud van het gesprek niet meer herinneren.

Een dag na de hinderlaag
Een dag na de moord werden Todd Greentree en zijn collega vanuit de Amerikaanse ambassade voor onderzoek naar de plek van de hinderlaag gestuurd. Ze bezochten eerst de El Salvadoraanse legerbasis waar de militairen waren gestationeerd die de hinderlaag hadden uitgevoerd. “We zagen de lichamen, bekeken de paspoorten waarmee we de identiteit van de slachtoffers konden vaststellen, we doorzochten hun spullen, camera’s en andere dingen die ze bij zich hadden.”

Daarna verlieten de onderzoekers de basis en werden ze door het leger begeleid naar de plek waar de Nederlandse journalisten zijn doodgeschoten. Door de aanwezige kogelhulzen konden de onderzoekers de vuurrichting bepalen. Door allerlei aanwijzingen op de moordplek en de verhalen die de sergeant vertelde die de hinderlaag uitvoerde, was voor de Amerikanen snel duidelijk dat het een vooropgezet plan was: “We concludeerden dat er een hinderlaag had plaatsgevonden die doelbewust was opgezet door het Salvadoraanse leger.”

Meteen informatie gedeeld
Greentree vertelt verder: “onze bevindingen zijn meteen gedeeld met de Nederlandse overheid.” Greentree zegt niet te weten wat de Amerikanen schriftelijk aan de Nederlandse overheid hebben overgedragen. Wel weet hij zeker dat mondeling veel meer informatie is gegeven dan destijds publiekelijk is geopenbaard. “Namelijk dat het een doelbewuste hinderlaag was, inclusief extra informatie over de activiteiten van de journalisten in El Salvador en hoe de hinderlaag tot stand is gekomen.”

Rapport Greentree 1982 (gecensureerde versie)
Rapport Greentree 1993 (ongecensureerde versie)

De leidinggevende van Greentree schreef dat ook op in een rapport dat ruim tien jaar lang geheim bleef. In 1982 kwam een gecensureerde versie van het rapport uit waarin cruciale informatie was weggelaten. Pas na het onderzoek dat de Waarheidscommissie van de Verenigde Naties uitvoerde in 1993, werd het geopenbaard.

Kijk  het interview met Greentree: