In januari van dit jaar werd een personeelslid van gevangenis De Marwei in Leeuwarden doodgestoken door een gedetineerde. Een schokkende ervaring voor gevangenispersoneel in het hele land. De laatste jaren herbergen de gevangenissen een toenemend aantal psychisch gestoorde gedetineerden en is de agressie tegenover personeelsleden ernstig toegenomen. Zembla filmde in De Marwei, in de gevangenis in Vught en in de Bijlmerbajes hoe het toegaat op de werkvloer, en hoe het personeel omgaat met de spanningen en het geweld.
In gebouw zeven van Penitentiaire Inrichting Vught zit een probleemgeval. De bewaarders doen het celluikje open. De man ijsbeert door de cel. 'Carlo, wat gaan we doen vannacht?,' vraagt de bewaarder. 'Denk je dat je kunt slapen? Kom eens hier, ik wil even met je praten.' Carlo komt naar het luikje. Hij neemt een flinke trek van zijn shaggie en blaast de rook, door het luikje, recht in het gezicht van de bewaarder. 'Dat moet je niet doen, daar hou ik niet van.' Carlo draait zich om en ijsbeert verder. Het luikje gaat dicht.
Suïcidaal
De bewaarders overleggen. Hij gedraagt zich niet normaal. Hij heeft een vork, lepel en mes in zijn cel, een glas, een bord, balpennen. Gevaarlijk voor een suïcidaal iemand. Ze besluiten hem te verplaatsen naar de isoleercel met camerabewaking. Het is duwen en trekken, vaker nog 'rollebollen' zoals het in het bewaarderjargon heet en nog vaker ontaardt het in een knokpartij.
Het Interne Bijstands Team, kortweg IBT, wordt opgeroepen: bewaarders die getraind zijn om de moeilijke klussen te klaren. Voordat het team aan de verplaatsing begint, onderneemt men nog één poging om met Carlo in gesprek te komen.
Handboeien
Carlo zit met zijn rug naar de deur en reageert niet, de televisie nog steeds keihard aan. 'Carlo we gaan je verplaatsen naar een andere cel, wil je rustig meewerken?' Geen reactie. Luikje dicht, deur open en vier IBT-ers stormen de cel binnen. 'Op je knieën! Handen in de nek! Voorover! Handen op de rug!' De handboeien gaan om.
Carlo jammert alsof hij wordt geslacht. 'We gaan je fouilleren Carlo. Waar is het mes?' Carlo kiest eieren voor zijn geld, 'in mijn broek.' Tot in zijn sokken zitten spullen. Uiteindelijk wandelt Carlo rustig mee naar de observatiecel. Het luikje gaat dicht. (TB)