Onafhankelijke onderzoeksjournalistiek
'Geen enkele ouder luistert naar minister Slob, het vmbo is een slecht systeem'
09-02-2018
• leestijd 3 minuten
•
474 keer bekeken
• 
"Een ontzettend zinloze oproep", zegt onderwijsdeskundige Leo Prick over het pleidooi van minister Arie Slob in het AD van vrijdagochtend. Slob zegt dat ouders af moeten van het idee dat het vmbo niet goed genoeg is voor hun kind. "Wat heb je eraan om dat te roepen? Welke ouder luistert ernaar?", zegt Prick. Slob noemt het VMBO ‘prachtig onderwijs’. Prick zegt: "Het is nog steeds een vergaarbak. Er zitten kinderen met problemen, kinderen die wel wat kunnen, maar ook kinderen die helemaal niks kunnen. Het systeem deugt niet."
Het afschaffen van het lagere beroepsonderwijs (vbo) en de mavo is een grote fout geweest in de ogen van Prick. Ouders willen een leerweg voor hun kind, zegt hij. "Voor de ene helft van Nederland zijn er leerwegen met een duidelijke identiteit: havo, vwo, gymnasium. Voor de rest is er een grote ton: het vmbo."
Kind kan bezwijken onder druk
De minister vindt dat ouders hun kinderen niet meer moeten pushen om een zo hoog mogelijke vorm van onderwijs te volgen. "Als een kind op school op een niveau zit waarbij er voortdurend een enorme druk op zit, zo van 'Het is veel te moeilijk, ik kan het eigenlijk niet, maar ja, mijn ouders...', daar kan een kind echt onder bezwijken." Maar volgens Prick werkt het huidige systeem dit in de hand.
De minister vindt dat ouders hun kinderen niet meer moeten pushen om een zo hoog mogelijke vorm van onderwijs te volgen. "Als een kind op school op een niveau zit waarbij er voortdurend een enorme druk op zit, zo van 'Het is veel te moeilijk, ik kan het eigenlijk niet, maar ja, mijn ouders...', daar kan een kind echt onder bezwijken." Maar volgens Prick werkt het huidige systeem dit in de hand.
"Vanaf twaalf jaar kom je al in een hiërarchische structuur terecht. Van minder goed tot heel goed. Kinderen zijn nog maar twaalf. Die weten echt nog niet wat ze willen."
Gevolg is volgens Prick dat de ouders leidend zijn. "Natuurlijk willen die het beste voor hun kind. Zo hoog mogelijk."
Prick noemt Frankrijk en de VS als landen met een beter systeem. "Daar gaan kinderen eerst nog naar een college waar de groep nog samen blijft." Als kinderen pas op hun vijftiende of zestiende naar verschillende niveaus moeten, is volgens Prick veel duidelijker wat de kinderen zelf willen. "Bij de meeste jongeren is dan uitgekristalliseerd wat ze willen worden en welk niveau bij ze past."
Prick noemt Frankrijk en de VS als landen met een beter systeem. "Daar gaan kinderen eerst nog naar een college waar de groep nog samen blijft." Als kinderen pas op hun vijftiende of zestiende naar verschillende niveaus moeten, is volgens Prick veel duidelijker wat de kinderen zelf willen. "Bij de meeste jongeren is dan uitgekristalliseerd wat ze willen worden en welk niveau bij ze past."
Grof schandaal
Het treurigste van alles is volgens Prick dat in Nederland vooral het opleidingsniveau van ouders bepaalt op welk niveau kinderen terechtkomen. "Dat is een grof schandaal. De OESO (Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling) wijst Nederland daar al jaren op."
Het treurigste van alles is volgens Prick dat in Nederland vooral het opleidingsniveau van ouders bepaalt op welk niveau kinderen terechtkomen. "Dat is een grof schandaal. De OESO (Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling) wijst Nederland daar al jaren op."
In
een analyse die de OESO in 2016 uitvoerde
staat inderdaad dat ‘het systeem van vroege selectie onder druk staat vanwege de grote verschillen in prestaties tussen leerlingen binnen dezelfde niveaus in het voortgezet onderwijs en de toenemende ongelijkheid in kansen naar sociaaleconomische status.’
Basisscholen zijn homogeen in Nederland
Volgens Prick komt dat door de verschillen in kwaliteit van basisscholen. "Die zijn nog steeds homogeen in Nederland. Of er zitten leerlingen van hoog niveau op een school en die trekken zich aan elkaar op. Of er zitten kinderen van een laag niveau op dezelfde basisschool en die halen elkaar vaak naar beneden. Mengen van niveaus wordt geprobeerd, maar mislukt altijd."
Volgens Prick komt dat door de verschillen in kwaliteit van basisscholen. "Die zijn nog steeds homogeen in Nederland. Of er zitten leerlingen van hoog niveau op een school en die trekken zich aan elkaar op. Of er zitten kinderen van een laag niveau op dezelfde basisschool en die halen elkaar vaak naar beneden. Mengen van niveaus wordt geprobeerd, maar mislukt altijd."
Hoogopgeleide ouders wonen vaak in wijken en brengen hun kinderen het liefst naar een school waar ook andere kinderen van hoog opgeleide ouders zitten, legt Prick uit. Daarnaast is bijscholing steeds populairder tegenwoordig.
"Ouders geven hun kinderen bijvoorbeeld bijles voor de cito toets. Of ze betalen voor bijles. Hoogopgeleide ouders met goede banen kunnen dat betalen. Andere ouders niet. De tweedeling in Nederland groeit daardoor de laatste jaren alleen maar."
Slachtoffer van onderwijs
In 2006, zeven jaar na het ontstaan van het vmbo, maakte ZEMBLA de uitzending 'Slachtoffer van school' over het slechte imago en de problemen van het vmbo. Prick was destijds ook al kritisch. Vooral over de afschaffing van de basisvorming waardoor kinderen ineens vijftien theoretische vakken moesten gaan leren. "Dat heeft tot heel veel demotivatie en schooluitval geleid", zei hij toen.
In 2006, zeven jaar na het ontstaan van het vmbo, maakte ZEMBLA de uitzending 'Slachtoffer van school' over het slechte imago en de problemen van het vmbo. Prick was destijds ook al kritisch. Vooral over de afschaffing van de basisvorming waardoor kinderen ineens vijftien theoretische vakken moesten gaan leren. "Dat heeft tot heel veel demotivatie en schooluitval geleid", zei hij toen.
In de onderbouw krijgen vmbo’ers allemaal hetzelfde programma. In de bovenbouw kiezen ze een van de vier niveaus binnen het vmbo die het beste bij hen past. Prick vindt die verschillende leerwegen niet duidelijk genoeg. Voor de meeste mensen blijft vmbo toch vmbo.
"Sommige scholen noemen een deel van het vmbo weer een mavo. Dan heb je wel een duidelijk gezicht en een duidelijke naam. Dat zou weer moeten gebeuren. De mavo weer in het leven roepen en duidelijk afscheiden van de rest, zodat het vmbo aantrekkelijker wordt."
Kijk 'Slachtoffer van school' uit 2006:
Meer over:
slachtoffer-van-schoolPraat mee
0/1500
Altijd op de hoogte blijven van het laatste nieuws?
Schrijf je in voor de Zembla-nieuwsbrief en blijf op de hoogte van onze onthullende journalistiek.