Eerste dode door ESBL bacterie

Voor het eerst is iemand overleden door een resistente bacterie (ESBL) die ook vaak voorkomt in kippenvlees. Onderzoekers gaan ervan uit dat de patiënt de besmetting heeft opgelopen door het eten van kip.

In meer dan eenderde van de mensen waar de bacteriën met ESBL's wordt aangetroffen zijn de bacterien genetisch hetzelfde als die in kip. Van alle kip die in Nederland verkocht wordt is 94 procent besmet met ESBL's. In Nederland worden jaarlijks 300 miljoen kippen gegeten.

Kippenvlees moet voorlopig uit de handel worden genomen en kippenhouders moeten onmiddellijk stoppen met het preventieve gebruik van antibiotica stelt fractievoorzitter Marianne Thieme van de Partij voor de Dieren (PvdD) naar aanleiding van alarmerende berichten over een dodelijke kippenbacterie. Thieme weet zich hierin gesteund door een onderzoeker van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). De PvdD-leider wil minister Gerda Verburg van Landbouw en Visserij  op het matje roepen.

Afgelopen weekend ontstond grote beroering nadat vrijdag een 85-jarige vrouw in de regio Utrecht overleed na besmetting met een ziekteverwekkende bacterie die in 95 procent van het kippenvlees voorkomt. De vrouw leed aan een urineweginfectie veroorzaakt door een resistente ESBL-vormende bacterie, inmiddels beter bekend als de kippenbacterie. Wetenschappers kunnen niet uitsluiten dat inmiddels al veel meer mensen hieraan zijn overleden.

Antibiotica
ESBL (Extended Spectrum Beta-lactamase) is een verzamelnaam voor enzymen die door bacteriën worden aangemaakt als bescherming tegen antibiotica. Dankzij die ESBL's zijn de bacteriën resistent tegen antibiotica van de derde generatie.

De volksgezondheid in Nederland staat al jaren onder druk door problemen die veroorzaakt worden door de intensieve veeteelt. De MRSA, de BSE, de Q-koorts en nu de ESBL. De superbacterie uit de kippenstal die mensen en dieren ongevoelig maakt voor antibiotica. De ESBL ontstaat doordat de pluimveehouderij buitensporig veel antibiotica gebruikt om de dicht op elkaar levende kippen gezond te houden. De kippen hebben daardoor een resistente bacterie ontwikkeld, die het bestrijden van infecties bij dier en mens moeilijk maakt en soms zelfs onmogelijk. Artsen vertellen in ZEMBLA - ' Antibiotica alarm ' dat ze zich ernstig zorgen maken over de ESBL, omdat ze het aantal patiënten die besmet raken met zo’n bacterie zien groeien.

Bloedvergiftiging
De onderzoekers maken zich vooral zorgen over de stijging van het aantal ESBL's in bloedkweken. Dat is in de huisartsenpraktijken de afgelopen anderhalf jaar verdriedubbeld.

Bacteriën kunnen in de bloedbaan voor bloedvergiftiging zorgen. Dan helpt alleen snel ingrijpen, anders overlijdt de patiënt. Als een resistente bacterie zo'n bloedvergiftiging veroorzaakt, is er vaak nauwelijks tijd om te kijken welke bacterie dat doet en dus hoe er behandeld moet worden. De antibiotica maken bacteriën resistent waardoor relatief onschuldige aandoeningen als een urineweginfectie opeens levensbedreigend kunnen worden.

Een onderzoekster van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu riep daarom dit weekend op om kippenvlees uit de schappen van de supermarkt te halen. Volgens supermarktenorganisatie Centraal Bureau Levensmiddelenhandel (CBL) gaat dat zonder een goed onderzoek onder regie van het ministerie van Volksgezondheid veel te ver.