De prijs van Heineken

Nederlanders drinken per jaar 1,3 miljard liter bier. Maar wat is de juiste prijs van een biertje? Waarom betalen we in de supermarkt veel minder dan in het café? Het zijn vragen waar ook kroegbazen mee worstelen. ZEMBLA onderzocht vooral de rol van Heineken op de Nederlandse biermarkt. Volgens zowel de café-eigenaren als de kleine bierbrouwerijen kan het allemaal veel goedkoper als grote brouwers zoals Heineken stoppen met het spelen van bank en pandeigenaar.

Vrijwel alle Nederlandse cafés met een behoorlijke omzet zitten namelijk compleet vast aan één brouwer. En wat te denken van het bierkartel, het zogeheten ‘Catharijne-overleg’ van topmanagers waar jarenlang in het geheim de bierprijs voor Nederland werd bepaald?

ZEMBLA rekende (op basis van de boetebeschikking van de Europese Commissie) uit dat de bierdrinker in de periode 1996 en 1999 één euro per krat teveel betaalde als gevolg van het brouwerskartel. De Europese Commissie gaf Heineken een boete van 219 miljoen euro, de hoogste kartelboete ooit aan een Nederlandse onderneming.
 

Dr. Maarten Pieter Schinkel van de Universiteit van Amsterdam maakte voor deze documentaire  schattingen van mogelijke prijsoplagen en kartelwinsten.
Zie voor uitleg van de berekeningen deze pfd-link .

- Boetebeschikking ivm het Nederlandse bierkartel van de Europese Commissie
Klik voor pdf-link

- Kadasteroverzicht van hypotheken op naam brouwers (bron: Kadaster)
Klik voor excel-bestand

- Overzicht horeca in Nederland (bron: Locatus) 
Klik voor excel-bestand

In bovenstaand overzicht staat precies hoeveel horecabedrijven er zijn uitgesplitst naar alle categoriën. De NMa stelt dat er in Nederland 22.300 horecabedrijven een exclusief contract hebben met één brouwer. Volgens de NMa is dat de helft van de markt. Echter, uit dit overzicht blijkt dat het aantal voor de biermarkt relevante horecazaken (café's, discotheken en café-restaurants) veel lager ligt, ongeveer 23.000. De brouwers hebben dus het overgrote deel van de horeca aan zich gebonden.

- Brusselse wetgeving mbt afnameverplichtingen
Klik voor word-bestand

- Aanvullende reactie Heineken op interview met directeur Horeca Heineken:

"Op dit moment bezit Heineken 204 eigen horecapanden en huurt 1131 horecapanden. Dit totaal van 1335 eigen/huurpanden vertegenwoordigt ongeveer 5% van het totaal aantal klanten van Heineken in Nederland, dat rond de 25.000 ligt. Alleen in deze panden geldt een drankenafnameverplichting voor tappils zolang de huurrelatie duurt. Daarmee is  95% van onze overeenkomsten liberaal.

Het aantal eigen panden of panden waar Heineken 'tussen de huur' zit is sinds  2002  na genoeg gelijk gebleven, een stijging van netto 10 panden per jaar op een totaal van 25.000 klanten.

Sinds 2001 sluit Heineken alleen nog liberale overeenkomsten af. Dit zijn overeenkomsten met opzegtermijn van twee maanden. Iedere ondernemer is op dit moment vrij  het  zgn. restpakket (producten van derden v.b. frisdranken en sterke drank) af te nemen bij een leverancier naar keuze. Dit geldt ook in de eigen en huurpanden."

- Verklaring Bavaria in reactie op vragen van ZEMBLA op kartelboete
Klik voor word-bestand