‘De docent is vogelvrij’

‘Ouders behandelen hun kinderen als prinsen en prinsessen’
Uit angst voor haar baan, en die van haar collega’s, wil ze alleen anoniem vertellen over haar ervaringen in het onderwijs. Het is een verhaal over de torenhoge werkdruk, het groeiende takenpakket, in combinatie met het emotioneel zware werk. Een verhaal ook over in haar ogen in toenemende mate onopgevoede leerlingen, mondige ouders, directeuren die wegkijken en drukker zijn met het bewaken van het imago van de school dan met het ondersteunen van hun docenten.

Werkplezier ver te zoeken
Ze geeft al jaren les op alle niveaus. Ooit koos ze vol overgave voor het vak omdat het leuk is om jongeren iets te leren. Maar haar werkplezier is al een paar jaar ver te zoeken, zegt ze met enige bitterheid in haar stem. ,,Tja, ik kan het helaas niet mooier maken. Je moet je voorstellen dat ik gemiddeld 240 leerlingen per dag les geef. Ongeveer een derde van deze kinderen mankeert iets. En dat ligt dan vooral in hun gedrag. Thuis zijn ze door hun ouders altijd behandeld als prinsen en prinsessen. ‘’

Geen autoriteit meer
Volgens de docente horen deze kinderen zelden het woord ‘nee’ . ,,En wij – opvoeders, ouders en docenten – vergeten dat we ook de taak hebben om kinderen te leren dat je in het leven vaak dingen ‘moet’ die helemaal niet ‘leuk’ zijn. Al jaren wordt het onderwijs gedomineerd door de kretologie dat ‘het voor leuk’ moet zijn. Maar het zijn en blijven pubers. Als er iets fout gaat ligt dat vooral niet bij henzelf. Dat een puber draait, liegt, net niet de hele waarheid verteld, is uitgebreid onderzocht. Een puber daarop aanspreken en zelfreflectie leren, daar wordt een puber een goede volwassene van.’’ Ze stelt vast dat het zo niet meer werkt in Nederland. ,,Steeds meer ouders geloven hun puber onvoorwaardelijk. Docenten hebben niet meer de autoriteit en krijgen steeds minder de ruimte om pubers die zich volledig misdragen en de lessen verstoren te corrigeren.’’

‘De reputatie van de beste docenten gaat naar de knoppen’
Zo kan het dus gebeuren dat een kind een drie haalt, omdat het in de les vervelend en brutaal is, en thuis vertelt dat dit komt doordat de leraar geen les kan geven, schetst ze verder. ,,Als ouders een film zouden zien hoe hun kind zich gedraagt in de groep, zouden ze zich doodschamen. In plaats van hun kinderen terecht te wijzen, krijg je voor je het weet weer een mail van zo’n ouder. Een mail waar de honden soms geen brood van lusten. Echt. Je knippert nog niet met je ogen of een ouder zit alweer op gesprek bij de teamleider, of bij de directie, die op zijn beurt verzuimt om aan jou te vragen wat er nu eigenlijk is gebeurd. Zo fout. Zo ondermijnend. Je staat buitenspel. Het enige dat telt is de lieve vrede met die ouders bewaren, terwijl het echte verhaal niet op tafel komt.’’

Goede reputatie naar de knoppen
De paniek die ze voelde de avond dat ze werd uitgescholden door een vader van een leerling die haar in de les stiekem met zijn mobiel had opgenomen, staat haar nog helder voor ogen. Ook het feit dat ze geen steun krijgt van leidinggevenden, doet pijn. ,,Ik ben niet de enige die dit overkomt. Ik ken verhalen van docenten die vechten tegen onzinverhalen. Leerlingen die mannelijke docenten beschuldigen ‘te dichtbij’ te komen. Bespottelijk! Hier zie ik de beste docenten kapot aan gaan Een goede reputatie gaat naar de knoppen. In plaats van steun krijgen wij van de directie te horen dat we professioneel moeten zijn, moeten meebuigen met leerlingen en ouders. We worden niet beschermd. De docent is vogelvrij.’’

‘Ik sta niet meer onbevangen voor de klas’
De opname krijgt ze boven tafel. ,,Hierop is overduidelijk te horen hoe diverse leerlingen me uitdaagden, grof, respectloos. En ik? Ik bleef rustig. Ik heb dus goed gereageerd en dat heeft de directie ook vastgesteld’’, zegt ze bescheiden. ,,Dat is dan ook het enige positieve want ik sta helaas niet meer onbevangen voor de klas staan.’’

Docenten met burn out voor de klas
Na veel wikken en wegen besluit ze om er geen zaak van te maken. Voornamelijk uit zelfbescherming. Wel stelt ze op school voor dat er protocollen moeten komen, onder meer over hoe de school met ouders om moet gaan, en ook hoe de directie met het personeel om zou moeten gaan. ,,We zijn twee jaar verder. Er is nog steeds niets veranderd. Dat is ook zo slopend. Er wordt net gedaan of je mee mag praten. Al die nutteloze vergaderingen, met uitkomsten waar nooit iets mee wordt gedaan. Uitputtend, ook omdat je er bij zit met de wetenschap dat er nog veel werk thuis op je ligt te wachten. Docenten staan met een burn out voor de klas. Het niet aflatende verantwoordelijkheidsgevoel van docenten is hun grote valkuil. Staken is allang geen optie meer, want de kinderen in de steek laten, dat doen ze niet.’’