ABC van de terrorist

Secretaris-generaal Kofi Annan van de VN heeft deze week benadrukt dat het grootste gevaar wordt gevormd door individuen en organisaties die niet terugdeinzen voor het gebruik van ABC-wapens. De laatste keer dat de wereld zo serieus rekening hield met chemische oorlogsvoering was tijdens de Golfoorlog in 1991. Uit angst voor een chemische aanval door Sadam Hussein van Irak deed de Israëlische bevolking geen stap meer buiten de deur zonder gasmasker.

Niet aan te slepen
Ook nu is er een ware run op gasmaskers ontstaan, maar dan wereldwijd. In Nederland zijn de maskers niet aan te slepen, in Amerika zijn ze bijna uitverkocht. Chemicus M. Leeuw van TNO is in Zembla terughoudend over het effect van dit soort maatregelen en waarschuwt ervoor in ieder geval niet zomaar een willekeurig masker van de dump te kopen.

Naast een historisch overzicht van het gebruik van chemische wapens laat Zembla zien wat er nu op de markt is en wie de producenten zijn. Een aantal maanden geleden publiceerde de Gezondheidsraad een rapport waarin wordt gewezen op de serieuze dreiging van biologische wapens. Tot nu toe is er geen ervaring met dit soort wapens.

Middeleeuwen
Volgens viroloog A. Osterhaus van de Erasmus Universiteit werd het voor zover bekend alleen in de Middeleeuwen toegepast. "Kadavers en lijken van cholera en pokken werden over de muren van de vijand gesmeten." Directeur R. Coutinho van de Amsterdamse GG en GD noemt in Zembla antrax (miltvuur) als meest waarschijnlijke bacterie die terroristen als biologisch wapen zouden kunnen inzetten. "Het veroorzaakt uitdroging en een longaandoening die dodelijk kan zijn."

De daders van de aanslagen in de VS bleken grote interesse te hebben in sproeivliegtuigjes. De angst voor biologische en chemische wapens is groter dan ooit. Aanslagen met gifgas, zoals door een Japanse sekte, zijn niet langer ondenkbaar. Hoe reeel is de dreiging van biologisch of chemisch terrorisme, hoe makkelijk is een dergelijke aanslag te plegen? Kunnen we ons er tegen wapenen? En hoe moeten bestuurders zich voorbereiden?

Goedkoop
Biologische oorlogsvoering is een goedkope wijze van oorlogsvoering. Zembla toont een overzicht van het Amerikaanse ministerie van Defensie waarin werd aangetoond dat de kosten voor het vernietigen van één vierkante kilometer met een biologisch wapen slechts één dollar bedraagt. Wil je hetzelfde bereiken met zenuwgas, dan bedragen de kosten 600 dollar. Een nucleaire aanval kost 800 dollar, terwijl een aanval met conventionele wapens 3000 dollar bedraagt.

Hoe wapent de Westerse wereld zich tegen de mogelijke dreiging van een ABC-aanval? Volgens bestuurskundige C. Muller van het Crisis Onderzoeks Team heeft Nederland nog een inhaalslag te maken. In Zembla zegt hij: "Er is veel aandacht besteed aan rampbestrijding. Terreurbestrijding wordt als een specialistisch onderwerp gezien dat nog niet of nauwelijks op de politieke agenda staat. We moeten nu snel gaan werken aan een scenario voor bestrijding van terrorisme. De bevolking moet worden ingelicht over de meest gewenste handelwijze tijdens een mogelijke ABC-aanval. Vroeger was het 'Ramen dicht en radio aan'. De nieuwe dreigingen vereisen nieuwe instructies. Daaraan moet de overheid met spoed gaan werken."